Colloquium #StopFeminicide als kick-off van de historische #StopFeminicide-wet
De wet verbetert ook de rechten en bescherming van slachtoffers en voorziet in een diepgaande opleiding voor politie en justitie. Deze wet is uniek in Europa en is er gekomen dankzij het harde werk van de Belgische vrouwenbewegingen rond geweld op vrouwen.
Het is een historische stap vooruit in de strijd tegen gendergerelateerd geweld in België.
Met het colloquium #steopFeminicide trapt de federale regering de #Stopfeminicidewet in gang. Het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen staat in voor de concrete vertaling van de wet in drie Koninklijke Besluiten. Die besluiten voorzien onder meer in het verzamelen van statistieken, de publicatie van kwalitatieve studies, jaarverslagen, de oprichting van een wetenschappelijk comité en globale richtlijnen rond welke professional voor welk misdrijf, op welk moment, in samenwerking met wie, welk instrument moet gebruiken.
Daarnaast worden ook trainingen en opleidingen voor magistraten en agenten voorzien.
Houvast, meer harmonisatie, extra tools en opleidingen voor professionals
Deze #stopFeminicide-wet wil een houvast zijn voor iedere professional op het terrein om op de best mogelijke manier gendergerelateerd geweld en feminicides te voorkomen. Het wil de samenwerking tussen de verschillende bevoegde actoren bevorderen en hun werk stroomlijnen. Dit alles met een maximale bescherming van de potentiële slachtoffers voor ogen.
Zo zal er een wetenschappelijk comité opgericht worden met stakeholders uit het werkveld binnen justitie en politie om op basis van analyses van feminicides die hebben plaatsgevonden, beleidsaanbevelingen te doen. Op deze manier zal er invloed zijn vanuit het werkveld op het beleid.
Er zal ook worden gewerkt aan een kader voor risicotaxatie en risicomanagement. Hiervoor worden nieuwe tools ontwikkeld waaronder de ‘tool dwingende controle’ die nu al met succes wordt toegepast in Frankrijk en Québec. Het doel is dat elke hulpverlener weet welke tool op welk moment te begruiken in samenwerking met andere betrokken instanties. Op termijn zal er ook gewerkt worden aan een harmonisering, een gecoördineerde aanpak en meer digitale tools, dit wordt geleid door een overkoepelend comité. Uit het werkveld kwam de feedback dat men door de bomen het bos niet meer zag, met dit van plan van aanpak bieden we hier een oplossing voor.
Het bijhouden van statistieken en het uitvoeren van kwalitatieve onderzoeken moet inzicht geven in de omvang van het probleem en de kenmerken ervan, om zo de nodige lessen te trekken om de preventie van feminicide te versterken. Voor deze wet was er geen definitie en dus ook geen deftige identificatie, door deze wet kunnen we voor het eerst hier op een gefundeerde manier mee aan de slag.
Maximale bescherming voor slachtoffers, maximale preventie tegen de ultieme daad
Slachtoffers van gendergerelateerd geweld moeten zich veilig voelen om naar de hulpdiensten te kunnen stappen. In de #stopfeminicide wet wordt er veel belang gehecht aan de rechten van de slachtoffers. Secundaire victimisatie wordt ten allen tijde vermeden, dit onder meer door gespecialiseerde hulpverleners van de politie die een opleiding hebben gekregen inzake gendergerelateerd geweld en feminicide. Het slachtoffer heeft ook het recht om ondervraagd te worden door een lid van de politiedienst van het geslacht van hun keuze. Daarnaast zal er ook rekening gehouden worden met intersectionaliteit, dit bijvoorbeeld door speciale beschermingsmaatregelen te voorzien voor slachtoffers. De wet voorziet ook in een vertaling van de aangifte in een taal dat het slachtoffer voldoende begrijpt
Ook het mobiele stalkingsalarm is een belangrijke beschermingsmaatregel in de strijd tegen feminicide. Het alarm is een beschermingsmaatregel voor slachtoffers van intimidatie door een ex-partner die hun leven in gevaar kan brengen. In 2023 heeft de staatssecretaris voor Gelijke Kansen, in samenwerking met de Ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken en met de betrokken stakeholders (in bijzonderheid politie en justitie), het mobiel stalkingsalarm uitgebreid naar alle gerechtelijke arrondissementen.
‘Elk slachtoffer is er een te veel’
Staatssecretaris voor Gendergelijkheid Marie-Colline Leroy : "De voorbije weken vielen er opnieuw slachtoffers van feminicide te betreuren. Elk slachtoffer is er een te veel. Feminicide en gendergerelateerde doding zijn de meest extreme vormen van gendergerelateerd geweld. Dit nieuwe wettelijke kader versterkt ons vermogen om risico’s op gendergerelateerd geweld en feminicide op te sporen, beter toezicht te houden, beter te reageren op feminicide, en slachtoffers van geweld beter te beschermen. Deze wet getuigt van de vastberadenheid van de regering om van de strijd tegen gendergerelateerd geweld een topprioriteit te maken. Het plaatst ons land in de cockpit voor wat betreft het voorkomen en bestrijden van feminicide. Ik dank ook het maatschappelijke middenveld en mijn voorgangster voor het werk dat zij hierrond geleverd hebben."
Op 26 november 2021 nam België het Nationaal Actieplan ter bestrijding van gendergerelateerd geweld (NAP) 2021-2025 aan, met specifieke aandacht voor de strijd tegen feminicides als meest extreme vorm van geweld tegen vrouwen. In het kader hiervan werd de #StopFeminicide-wet en een aantal instrumenten voor professionals ontwikkeld. Met de # StopFeminicide-wet komt België haar internationale verplichtingen na. De tekst geeft uitvoering aan de Conventie van Istanbul en Richtlijn 2012/29/EU en implementeert de aanbevelingen van het Comité van de Partijen bij de Conventie van Istanbul en die van GREVIO .
De wet is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de Staatssecretaris voor Gendergelijkheid Marie-Colline Leroy en haar voorgangster Sarah Schlitz, de huidige Minister van Justitie Paul Van Tigchelt en zijn voorganger Vincent Van Quickenborne en de Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden, en kwam tot stand na overleg met de mensen die op het terrein actief zijn.
