Interfederaal coördinatiemechanisme wordt opgestart om antisemitisme effectiever te bestrijden

Dit nieuwe mechanisme zal voor het eerst alle bevoegde kabinetten van de verschillende Belgische regeringen, de Joodse gemeenschap, de betrokken administraties, Unia en het Vlaamse Mensenrechteninstituut samenbrengen. Het doel is om antisemitisme op een coherente en gecoördineerde manier te bestrijden.    

In 2004 werd na een toename van antisemitische incidenten op federaal niveau  de waakzaamheidscel Antisemitisme opgericht. Het was een informeel overlegplatform voor samenwerking en uitwisseling tussen de overheid en verenigingen. Het werk richtte zich voornamelijk op veiligheid en justitie.  

Op voorstel van de Staatssecretaris voor Gelijke Kansen werd eind 2022 beslist om de bevoegdheden van de waakzaamheidscel uit te breiden en de cel stapsgewijs om te vormen tot een Interfederaal Coördinatiemechanisme ter Bestrijding van Antisemitisme met als doel: antisemitisme beter bestrijden door meer gecoördineerd samen te werken met de verschillende niveaus, administraties en organisaties die werken rond antisemitismebestrijding.    

Op 15 januari vindt de eerste officiële vergadering van het nieuwe Interfederaal Coördinatiemechanisme ter Bestrijding van Antisemitisme plaats met vertegenwoordigers van de federale regering en de deelstaten bevoegd voor antisemitisme-bestrijding, hun administraties, Unia, het Vlaamse mensenrechteninstituut en vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap. Het mechanisme zal tweemaal per jaar voltallig samenkomen en er komen thematische werkgroepen. De eerste thema’s waarrond gewerkt zal worden zijn ‘onderwijs’ en ‘veiligheid.’    

Het nieuwe Interfederale Mechanisme maakt het mogelijk om op een gecoördineerde manier veiligheidskwesties aan te pakken en om de besproken thema's uit te breiden naar thema's die onder de bevoegdheid van de deelstaten vallen, in het bijzonder op het vlak van preventie waaronder onderwijs.

Het mechanisme zal tevens een forum zijn voor dialoog met het maatschappelijk middenveld waar informatie-uitwisseling kan plaatsvinden en waar lopende projecten worden opgevolgd en er kan worden nagedacht over nieuwe aanpakken. Onder leiding van de Cel Gelijke Kansen van de Federale Overheidsdienst Justitie zal het een echte plaats zijn voor interfederale coördinatie in de strijd tegen antisemitisme.    

De verschillende deelnemers over het nieuwe interfederale mechanisme voor de Bestrijding van Antisemitisme  

Marie-Colline Leroy, staatssecretaris voor Gelijke Kansen en Diversiteit: "Antisemitisme effectief bestrijden is een werk van lange adem en het gaat ons allemaal aan. Het is belangrijk om de krachten te bundelen zodat we elkaars werk kunnen versterken en het probleem holistisch kunnen aanpakken: preventie te beginnen vanop de schoolbanken, sensibilisatie, maatschappelijke dialoog, bestraffing. Met het nieuwe Interfederale Mechanisme voor de Bestrijding van Antisemitisme willen we het beleid doeltreffender maken, zodat iedere burger in veiligheid en rust in ons land kan leven. De actualiteit vereist bijzondere waakzaamheid: er is een toename  van haatzaaiende taal, ondermijnende stereotypen en discriminatie. Dit moet op een geïntegreerde manier worden aangepakt. Dat is ook het doel van dit nieuwe mechanisme.”    

Minister van Justitie Paul Van Tigchelt: “Iedereen mag een mening hebben over het conflict in het Midden-Oosten, maar ten aanzien van zij die haat zaaien of geweld plegen tegen onze medeburgers zijn we heel duidelijk: dit wordt niet getolereerd. Alle betrokken departementen werken eraan om antisemitisme op alle fronten te bestrijden. Daarom is het goed dat er een Interfederaal Coördinatiemechanisme ter Bestrijding van Antisemitisme wordt gecreëerd, zodat die strijd integraal kan worden gevoerd. Justitie neemt bovendien alle aangiftes serieus en geeft er steeds een gerechtelijk gevolg aan.”  

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden: “Met het interfederaal coördinatiemechanisme anti-semitisme bundelen alle beleidsniveaus, diensten, partners en de Joodse Gemeenschap de krachten om een vuist te blijven maken tegen antisemitisme. Zo stemmen we de vele bestaande inspanningen op elkaar af en gaan we in werkgroepen aan de slag om in de strijd tegen antisemitisme verder invulling te geven aan preventie, reactie en nazorg. Vanuit Binnenlandse Zaken zullen we met alle betrokken diensten actief meewerken om zo ook onze bijdrage te leveren aan dit belangrijk initiatief.”

Buitenlandminister Hadja Lahbib: “Ons land is rijk dankzij haar verschillen. Elke burger, ongeacht haar of zijn afkomst, religie of levensstijl, moet in veiligheid kunnen leven. België is gebouwd op diversiteit. Voor haat, antisemitisme en alle vormen van uitsluiting is hier geen plaats. Internationale conflicten en de teloorgang van de waarden die ons dierbaar zijn, vragen om uiterste waakzaamheid. Buitenlandse Zaken zal dan ook ten volle bijdragen aan dit mechanisme".

Frédéric Daerden, Viceministerpresident en Minister van Gelijke Kansen van de Federatie Wallonië-Brussel: "Het is belangrijk voor de Federatie Wallonië-Brussel om volwaardig deel te nemen aan dit interfederaal coördinatiemechanisme voor de Bestrijding van Antisemitisme. De Franse Gemeenschap heeft al een hele reeks initiatieven genomen en een eigen wetgeving om jongeren en ouderen te sensibiliseren voor deze plaag die al veel te lang blijft voortduren in onze samenleving. We werken hieraan op onze scholen, in onze jeugdorganisaties, via cultuur enzovoort. In een tijd waarin de extremen zowat overal in Europa en in het hart van onze democratieën terrein winnen, is een alomvattende, geïntegreerde en integrale aanpak van dit verschijnsel fundamenteel, van bewustmaking tot preventie en veiligheid. Alleen met gecoördineerde maatregelen op nationaal niveau zullen we antisemitisme grondig kunnen uitroeien.”  

Vlaams viceminister-president en minister van Gelijke Kansen Gwendolyn Rutten: "Geen enkele vorm van discriminatie kan door de beugel. Het is goed dat alle regeringen in dit land zich inzetten voor onder andere de strijd tegen antisemitisme."  

Christie Morreale, viceministerpresident van de Waalse Regering en Minister van Gelijke Kansen: "Alle regeringen en administraties investeren in dit nieuwe interfederale mechanisme voor de Bestrijding van Antisemitisme, wat getuigt van de vastberadenheid om er een prioriteit van te maken. De geschiedenis heeft ons genoeg geleerd hoe haat en afwijzing van anderen alleen maar leiden tot geweld. Met dit nieuwe mechanisme bevestigen we collectief onze vastberadenheid om op koers te blijven naar een meer inclusieve samenleving die iedereen respecteert, met als doel deze misselijkmakende plaag te verminderen en mensen aan te moedigen om goed samen te leven.”  

Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris voor Gelijke Kansen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: “Antisemitisme zou verleden tijd moeten zijn. Maar de strijd is echter nog lang niet gestreden. De bestrijding van antisemitisme vormt een wezenlijk onderdeel van alle maatregelen tegen racisme in het Brussels Gewest. We zullen de nodige acties blijven voeren om misvattingen en haatdaden te voorkomen. We zullen de strijd blijven aangaan om de uitdagingen die dit met zich brengt aan te pakken, dit is een prioriteit. Het interfederale mechanisme zal hier ongetwijfeld aan bijdragen. Deze strijd gaat elk individu en elk bestuursniveau aan. Het was de hoogste tijd om samen te werken en onze krachten te bundelen om antisemitisme te bestrijden”

Barbara Trachte, minister-president van de Franse Gemeenschapscommissie (COCOF): "De strijd tegen het aanzetten tot haat en discriminatie maakt integraal deel uit van de prioriteiten van Cocof, zowel in de scholen als in de verenigingen die ervan afhankelijk zijn. In deze moeilijke tijden ben ik blij dat dit interfederaal coördinatiemechanisme voor de Bestrijding van Antisemitisme zal zorgen voor meer coherentie en waakzaamheid in het gevoerde beleid, zowel in Brussel als elders".  

Antonios Antoniadis vicepresident van de Duitstalige Gemeenchap : "Ik ben heel duidelijk tegen antisemitisme. In deze context is mijn principe: "als racisme opduikt, moeten we het stoppen ". We moeten alle vormen van racisme bestrijden".  

Els Keytsman, directeur van Unia: "We vragen blijvende investeringen in preventie, opleiding en sensibilisering. Dat is een van de aanbevelingen van Unia in een te publiceren rapport (27 januari). Dat rapport steunt op een analyse van vijf jaar antisemitismedossiers in België (2018-2022). Bij dit rapport voegen we ook een bijlage waarin de impact van de recente opflakkering van het gewelddadige conflict in het Midden-Oosten op het antisemitisme in België wordt geëvalueerd. We leren uit de analyse van de antisemitismedossiers dat hatespeech en hatecrime te talrijk blijven in België. Antisemitisme moet voor Unia door de rechtbank bestraft worden op basis van bestaande wetten. »  

Philippe Markiewicz, voorzitter van het Centraal Israëlisch Consistorie van België: "De strijd tegen antisemitisme moet, net als de strijd tegen alle andere vormen van racisme, een absolute prioriteit zijn in een verlichte democratie. De strijd tegen antisemitisme gaat iedereen aan. De strijd tegen het antisemitisme moet de Joodse gemeenschap van het land in staat stellen om in alle veiligheid te leven, zonder de gevolgen te moeten ondergaan van conflicten buiten België.”  

Francine Esther Kouablan, directeur van MRAX: "In het boek van de verdraagzaamheid is elke bladzijde die wordt verscheurd door antisemitisme een ingekort verhaal, een verloren les. Laten we samen een verhaal van inclusie en respect schrijven, waarin elk hoofdstuk diversiteit viert, het vuur van discriminatie dooft en de wortels van haat uittrekt."  

Kathleen Van Den Daele, directeur van de vereniging LEVL:  “Het bestrijden van structurele discriminatie vanuit een beleidsperspectief kan maar effectief zijn als alle betrokken actoren en beleidsdomeinen op elkaar afgestemd zijn. Het Interfederale coördinatiemechanisme bouwt op een duurzame manier aan die ambitie. LEVL gelooft in de kracht van zijn ledensamenstelling, waarbij de doelgroep zelf en hun vertegenwoordigers rechtstreeks betrokken worden.  Als belangenbehartiger voor alle personen van buitenlandse herkomst wil LEVL zijn domeinspecifieke kennis en expertise inzake participatie, non-discriminatie en uitsluiting van doelgroepen delen binnen dit mechanisme om zo bij te dragen aan een samenleving op niveau van verbinding.”

Henri Goldman, woordvoerder van de UPJB: "De Joodse gemeenschap is even divers als de Belgische samenleving in haar geheel. Het erkennen van deze interne diversiteit is een van de beste manieren om de stereotypen waaronder Joodse mannen en vrouwen vandaag nog steeds lijden, te doorbreken. Maar als deze diversiteit wordt erkend en gerespecteerd, zou het mechanisme dat zojuist is opgezet ons in staat moeten stellen om samen te werken - de Joodse gemeenschap en de verschillende politieke autoriteiten van het land - om een van de oudste en meest hardnekkige vormen van de sociale ziekte die racisme is, te verminderen.”  

David Stevens, algemeen directeur van het Vlaams Mensenrechteninstituut: “Ook het Vlaamse mensenrechteninstituut, vorig jaar opgericht door de Vlaamse regering, heeft de voorbije maanden verschillende klachten, meldingen en signalen gekregen van groeiend antisemitisme in de samenleving. Via onze contacten in de Vlaamse onderwijswereld kregen we de verontrustende boodschap dat de onverdraagzaamheid ten aanzien van de Joodse gemeenschap toeneemt. Als de scholen niet langer veilige plaatsen kunnen zijn waar onze kinderen samen kunnen opgroeien moeten we aan de alarmbel trekken. Het VMRI zal dan ook met overtuiging meewerken aan de strijd tegen antisemitisme en voor een verdraagzame samenleving voor alle burgers, ongeacht hun religie, levensbeschouwing of afkomst.”